João Freitas

Heimat, 2.09 - 26.09.2020
curated by Stéphane Roy
Centre Tour à Plomb, Brussels, Belgium

With the support of the Ministry of Culture of the Grand Duchy of Luxembourg

Travaillant majoritairement autour du papier, João Freitas explore et révèle les richesses insoupçonnées des matériaux habitant son quotidien.

Une feuille de papier grattée à la pointe sèche devient une constellation rêveuse abstraite, tandis que des pages de journaux disparaissent sous les interventions de l’artiste, aux travers desquelles apparaissent des partitions graphiques aléatoires.

Pendant que de vieilles enveloppes éventrées révèlent la sensibilité graphique proche de la chimie de laboratoire des procédés de photographie argentique, le recyclage de tissus et vêtements de tenues hospitalières donnent lieu à de nou- velles formes réinventées, pour des usages inédits.

Dans ce jeu constant avec les matériaux, l’artiste questionne, expérimente et révèle des formes sensibles sous-jacentes. Dégageant une nouvelle mémoire de ces éléments, João Freitas élabore un langage plastique singulier, construit dans le temps et au sein des divers espaces investis.

Par définition, l’artiste habite l’existence, dans le temps, l’espace et la matière.
Ici, João Freitas en révèle les mémoires imperceptibles et pourtant familières : le Heimat
Tiré de l’allemand, Heimat renvoie au lieu où on a grandi, au lieu où on a vécu. Lieu familier, marqué de souvenirs et de mélancolie. Enveloppe physique comme sentimentale, symbole de sécurité, ce terme se projette de manière intemporelle : demain ou maintenant, du lieu d’origine, qu’il soit ici ou ailleurs.

À notre époque mondialisée, touchée de plein fouet par une pandémie planétaire, le lieu et les surfaces de contact regorgent de nouvelles perceptions ultra-sensibilisées.
Avec Heimat, João Freitas nous convie à un voyage intime dans un paysage fragmenté de lieux-mémoires. Depuis la peau décollée du sol de son ancien atelier qu’il est en train de quitter, jusqu’aux archives papiers de sa maison revisitée pendant son confinement, l’artiste porte à notre intention un ensemble de matières personnelles se muant en un langage universel des plus actuels.

La proposition scénographique de cette exposition vous invite à découvrir ces divers jeux de matières, ces fragments de lieux et d’existences, dépassant leurs origines spatiales et temporelles. En résulte une poésie singulière de notre existence actuelle, entre matière, temps et espace.

Stéphane Roy

Nederlandse versie :

Voornamelijk werkend rond papier verkent en onthult João Freitas de onvermoede rijkdommen van de materialen die huizen in zijn dagelijks leven.

Een blad papier afgekrabd met droge punt wordt een abstracte droomconstellatie terwijl krantenpagina’s verdwijnen door de interventies van de artiest waardoor er toevallige grafische indelingen verschijnen.

Terwijl oude opengescheurde enveloppes de grafische gevoeligheid dicht bij de laboratoriumchemie van de procedures van de zilverfotografie onthullen, geeft het recycleren van stoffen en de kleding van de ziekenhuiskostuums aanleiding tot nieuwe heruitgevonden vormen voor volkomen nieuw gebruik.

In dit constante spel met materialen ondervraagt, experimenteert en onthult de kunstenaar onderliggende gevoelige vormen. Met een nieuwe herinnering loskomende van deze elementen werkt João Freitas een bijzonder plastische taal uit geconstrueerd in de tijd te midden van de verscheidene geïnvesteerde ruimtes.

Per definitie leeft de artiest in het bestaan, de tijd, de ruimte en de materie.
Hier onthult João Freitas de onwaarneembare maar toch vertrouwde herinneringen : de Heimat
Komende uit het Duits, verwijst Heimat naar de plaats waar men opgegroeid is in plaats van waar men geleefd heeft.
Vertrouwde plek gekenmerkt door herinneringen en melancholie. Fysiek omhulsel als het ware sentimenteel, symbool voor veiligheid projecteert deze term zich op tijdloze wijze : morgen of nu, van plaats van oorsprong, dat hij hier of ergens anders is.

In ons geglobaliseerd tijdperk, zwaar getroffen door een wereldlijke pandemie vloeien de ontmoetingsplekken over van nieuwe ultragevoelige percepties.
Met Heimat nodigt João Freitas ons uit op een intieme reis in een gefragmenteerd landschap van herinneringsplekken. Vanaf de losgemaakte huid van zijn oud atelier dat hij aan het verlaten is tot de papieren archieven van zijn huis dat hij weer bezocht heeft gedurende de afzondering, brengt de artiest ons een geheel van persoonlijke materialen onder de aandacht verandert in een universele tegenwoordige taal.

Het decorontwerp van deze tentoonstelling nodigt u uit om deze verschillende sets van materialen te ontdekken, deze fragmenten van plaatsen en bestaan, die verder gaan dan hun ruimtelijke en temporele oorsprong te ontdekken. Resulterende is een bijzondere poëzie van ons huidig bestaan tussen materie, tijd en ruimte.

Stéphane Roy